Treap

前置芝士

熟练掌握二叉查找(排序)树的插入、删除、求排名、求某一排名的数、求前驱、求后继等操作。

引言

二叉查找树看似可以在 \(O(logn)\) 中完成任意上述操作。但若该二叉查找树退化为如下形态:

Treap_第1张图片

此时,在此图上操作的时间复杂度仍为 \(O(n)\)
观察可知:二叉查找树的最优形态是平衡树,故需要一种能维持树的平衡形态的二叉查找树。


正文

Treap又名树堆,是一种利用随机性来维持二叉查找树的平衡形态的树(相较于Splay,方便且暴力许多)。
学习Treap,首先需要了解Treap的特色旋转操作(与Splay的旋转有一定差别)。旋转操作在Treap中主要用于在不破坏二叉查找树的性质(左子树比根小,右子树比根大)的情况下,对元素的位置进行挪动。根据所需旋转的节点属于其父亲节点的左子树和右子树,可分为左旋和右旋。

旋转

Treap_第2张图片
如图,假设我们要将B点挪到现A点的位置,一种很自然的思路是将图整体像右移动:C点移至原B点位置、B点移至原A点位置、A点移至原E点位置、E点移至原E点右儿子位置。
但此时会出现一个问题,如图:
Treap_第3张图片
B点有两个右儿子:A、D,故需要将一个右儿子移至他处。发现A点没有左儿子,所以可将D点改为A点的左儿子。
操作完成后可发现,子树的二叉查找性并没有受到破坏,所以旋转可以随意在二叉查找树中使用。
因为该操作的过程类似旋转,并且方向为顺时针,故称其为右旋。
左旋与右旋类似,故在此不赘述。
Treap_第4张图片Treap_第5张图片

GIF来自https://www.cnblogs.com/lazy-people/p/9326556.html

这两张动图可以更方便读者理解“旋转”操作的过程。

代码

void rotate (int &x, int d) {
	int t = sons[x][d ^ 1];
	sons[x][d ^ 1] = sons[t][d];
	sons[t][d] = x;
	pushup (x);
	pushup (t);
	x = t;
	return ;
}

插入节点

Treap的插入操作与普通的二叉查找树如出一辙,但是为了保持平衡,每个节点会有一个随机值来保证图的形态的随机性。

操作步骤

1、从根节点开始递归;
2、如果当前节点的值等于需插入的值,则将该节点的数值数量和该节点的子树的节点数+1;
3、如果当前节点的值大于需插入的值,则在当前节点的左儿子中继续2、3两步;如果当前节点的值小于需插入的值,则在当前节点的右儿子中继续2、3两步。操作完成后,若子节点的随机值大于当前节点的随机值,则将当前节点向下旋转;
4、如果当前节点为空节点,则在当前节点中建立新的节点,并赋予新节点一个随机值;

代码

void ins (int &p, int x) {
	if (!p) {
		p = ++ cnt;
		siz[p] = num[p] = 1;
		val[p] = x;
		rd[p] = rand ();
		return ;
	}
	if (val[p] == x) {
		num[p] ++;
		siz[p] ++;
		return ;
	}
	int d = (x > val[p]);
	ins (sons[p][d], x);
	if (rd[p] < rd[sons[p][d]])
		rotate (p, d ^ 1);
	pushup (p);
	return ;
}

删除节点

删除操作和插入节点的区别在于,需要分类讨论需删除的节点的状态(左儿子存在与否、右儿子存在与否)。

情况一:左儿子右儿子都不存在

因为叶子节点的存在不会影响整树的平衡,所以此时可以直接删除该节点;

情况二:左儿子存在、右儿子不存在

若直接删除节点,有可能影响树的平衡性,所以将当前节点向左儿子旋转;

情况三:左儿子不存在,右儿子存在

与情况二大同小异,差别是要将当前节点向右儿子旋转;

情况四:左儿子存在,右儿子存在

此时需要选择旋转左旋还是右旋。显然,若进行左/右旋,则左/右儿子会更替当前节点的位置。故为了维持树的随机性,需要将左儿子和右儿子中随机值大的点向上旋转;

点的遍历操作与插入节点的遍历如出一辙,此处不再赘述。

代码

void del (int &p, int x) {
	if (!p)
		return ;
	if (x < val[p])
		del (sons[p][0], x);
	else if (x > val[p])
		del (sons[p][1], x);
	else {
		if (!sons[p][0] && !sons[p][1]) {
			num[p] --;
			siz[p] --;
			if (num[p] == 0)
				p = 0;
		}
		else if (sons[p][0] && !sons[p][1]) {
			rotate (p, 1);
			del (sons[p][1], x);
		}
		else if (!sons[p][0] && sons[p][1]) {
			rotate (p, 0);
			del (sons[p][0], x);
		}
		else if (sons[p][0] && sons[p][1]) {
			int d = (rd[sons[p][0]] > rd[sons[p][1]]);
			rotate (p, d);
			del (sons[p][d], x);
		}
	}
	pushup (p);
	return ;
}

查找某个数的排名

仍然可以使用正常的二叉排序树的一般遍历方式。

遍历操作

情况一:若当前节点的值等于查找的树,则返回当前节点的左子树的数量+1;

情况二:若当前节点的值小于需查找的值,则返回 需查找的值在右子树的排名+当前节点的左子树的节点数+当前节点的数量;

情况三:若当前节点的值大于需查找的值,则返回 需查找的值在左子树的排名;

代码

int ranks (int p, int x) {
	if (!p)
		return 0;
	if (x == val[p])
		return siz[sons[p][0]] + 1;
	if (val[p] < x)
		return siz[sons[p][0]] + num[p] + ranks (sons[p][1], x);
	if (val[p] > x)
		return ranks (sons[p][0], x);
}

查找某排名的数

本质就是逆向操作“查找某个数的排名”。

代码

int find (int p, int x) {
	if (!p)
		return 0;
	if (x <= siz[sons[p][0]])
		return find (sons[p][0], x);
	else if (x > siz[sons[p][0]] + num[p])
		return find (sons[p][1], x - siz[sons[p][0]] - num[p]);
	else
		return val[p];
}

求先驱、后继

过程并不复杂:在遍历过程中不断向需求先驱的数靠近,同时用当前节点的值更新答案。

代码

int pre (int p, int x) {
    if (!p)
		return -inf;
    if (val[p] >= x)
		return pre (sons[p][0], x);
    else
		return max (val[p], pre (sons[p][1], x));
}
int suc (int p, int x) {
    if (!p)
		return inf;
    if (val[p] <= x)
		return suc (sons[p][1], x);
    else
		return min (val[p], suc (sons[p][0], x));
}

完整版代码:

#include 
using namespace std;
const int N = 1e5 + 500, inf = 2000000005;
int n, rt, val[N], siz[N], rd[N], cnt, sons[N][2], num[N];
void pushup (int x) {
	siz[x] = siz[sons[x][0]] + siz[sons[x][1]] + num[x];
	return ;
}
void rotate (int &x, int d) {
	int t = sons[x][d ^ 1];
	sons[x][d ^ 1] = sons[t][d];
	sons[t][d] = x;
	pushup (x);
	pushup (t);
	x = t;
	return ;
}
void del (int &p, int x) {
	if (!p)
		return ;
	if (x < val[p])
		del (sons[p][0], x);
	else if (x > val[p])
		del (sons[p][1], x);
	else {
		if (!sons[p][0] && !sons[p][1]) {
			num[p] --;
			siz[p] --;
			if (num[p] == 0)
				p = 0;
		}
		else if (sons[p][0] && !sons[p][1]) {
			rotate (p, 1);
			del (sons[p][1], x);
		}
		else if (!sons[p][0] && sons[p][1]) {
			rotate (p, 0);
			del (sons[p][0], x);
		}
		else if (sons[p][0] && sons[p][1]) {
			int d = (rd[sons[p][0]] > rd[sons[p][1]]);
			rotate (p, d);
			del (sons[p][d], x);
		}
	}
	pushup (p);
	return ;
}
void ins (int &p, int x) {
	if (!p) {
		p = ++ cnt;
		siz[p] = num[p] = 1;
		val[p] = x;
		rd[p] = rand ();
		return ;
	}
	if (val[p] == x) {
		num[p] ++;
		siz[p] ++;
		return ;
	}
	int d = (x > val[p]);
	ins (sons[p][d], x);
	if (rd[p] < rd[sons[p][d]])
		rotate (p, d ^ 1);
	pushup (p);
	return ;
}
int ranks (int p, int x) {
	if (!p)
		return 0;
	if (x == val[p])
		return siz[sons[p][0]] + 1;
	if (val[p] < x)
		return siz[sons[p][0]] + num[p] + ranks (sons[p][1], x);
	if (val[p] > x)
		return ranks (sons[p][0], x);
}
int find (int p, int x) {
	if (!p)
		return 0;
	if (x <= siz[sons[p][0]])
		return find (sons[p][0], x);
	else if (x > siz[sons[p][0]] + num[p])
		return find (sons[p][1], x - siz[sons[p][0]] - num[p]);
	else
		return val[p];
}
int pre (int p, int x) {
    if (!p)
		return -inf;
    if (val[p] >= x)
		return pre (sons[p][0], x);
    else
		return max (val[p], pre (sons[p][1], x));
}
int suc (int p, int x) {
    if (!p)
		return inf;
    if (val[p] <= x)
		return suc (sons[p][1], x);
    else
		return min (val[p], suc (sons[p][0], x));
}
int main () {
	scanf ("%d", &n);
	for (int i = 1; i <= n; i ++) {
		int op, x;
		scanf ("%d%d", &op, &x);
		if (op == 1)
		     ins (rt, x);
		else if (op == 2)
		     del (rt, x);
		else if (op == 3)
		     printf ("%d\n", ranks (rt, x));
                else if (op == 4)
		     printf ("%d\n", find (rt, x));
                else if (op == 5)
		     printf ("%d\n", pre (rt, x));
                else if (op == 6)
		     printf ("%d\n", suc (rt, x));
	}
	return 0;
}

例题推荐:LOJ #104 普通平衡树

你可能感兴趣的:(Treap)