正交矩阵与几何

绪论

由于正交矩阵在几何领域对应旋转矩阵,所以搞清楚正交矩阵的数学性质对理解其几何性质有帮助。故在此记录正交矩阵在线性代数中的一些理论。

正交矩阵

正交矩阵是实方阵。这说明一个正交矩阵首先要有两个先决条件:

  1. 方阵
  2. 数域是实数域

正交矩阵的行、列向量组都是标准正交向量组。这个限制更强了。

定义

A ∈ R n × n \mathbf{A} \in \mathbb{R}^{n\times n} ARn×n,如果 A T A = I \mathbf{A}^{T}\mathbf{A}=\mathbf{I} ATA=I。就称 A \mathbf{A} A 为正交矩阵。

谁能想到,仅仅只用了一个等式竟然蕴含这么多的信息,给了一个这么强的约束。

定理1

A \mathbf{A} A n n n 阶正交矩阵的充分必要条件是 A \mathbf{A} A 的列向量 R n \mathbb{R}^{n} Rn 的一组标准正交基。

矩阵层次的性质和组成其的向量组联合在一起了~

证明

A = [ a 11 a 12 … a 1 r a 21 a 22 … a 2 r ⋮ ⋮ ⋮ a n 1 a n 2 … a n r ] \mathbf{A} = \begin{bmatrix} a_{11} & a_{12} &\ldots & a_{1r} \\ a_{21} & a_{22} &\ldots & a_{2r} \\ \vdots & \vdots && \vdots\\ a_{n1} & a_{n2} &\ldots & a_{nr} \\ \end{bmatrix} A= a11a21an1a12a22an2a1ra2ranr

按列分块为
[ a 1 a 2 … a n ] \begin{bmatrix} \mathbf{a}_{1} &\mathbf{a}_{2} &\ldots & \mathbf{a}_{n} \end{bmatrix} [a1a2an]

于是
A T A = [ a 1 T a 2 T ⋮ a n T ] [ a 1 a 2 … a n ] = [ a 1 T a 1 a 1 T a 2 … a 1 T a n a 2 T a 1 a 2 T a 2 … a 2 T a n ⋮ ⋮ ⋮ a n T a 1 a n T a 2 … a n T a n ] \mathbf{A}^{T}\mathbf{A}=\begin{bmatrix} \mathbf{a}_{1}^{T} \\ \mathbf{a}_{2}^{T} \\ \vdots \\ \mathbf{a}_{n}^{T} \end{bmatrix} \begin{bmatrix} \mathbf{a}_{1} &\mathbf{a}_{2} &\ldots & \mathbf{a}_{n} \end{bmatrix}= \begin{bmatrix} \mathbf{a}_{1}^{T}\mathbf{a}_{1} & \mathbf{a}_{1}^{T}\mathbf{a}_{2} &\ldots & \mathbf{a}_{1}^{T}\mathbf{a}_{n} \\ \mathbf{a}_{2}^{T}\mathbf{a}_{1} & \mathbf{a}_{2}^{T}\mathbf{a}_{2} &\ldots & \mathbf{a}_{2}^{T}\mathbf{a}_{n} \\ \vdots & \vdots && \vdots\\ \mathbf{a}_{n}^{T}\mathbf{a}_{1} &\mathbf{a}_{n}^{T}\mathbf{a}_{2} &\ldots & \mathbf{a}_{n}^{T}\mathbf{a}_{n} \\ \end{bmatrix} ATA= a1Ta2TanT [a1a2an]= a1Ta1a2Ta1anTa1a1Ta2a2Ta2anTa2a1Tana2TananTan

因此, A T A = I \mathbf{A}^T\mathbf{A}=\mathbf{I} ATA=I 的充分必要条件是
a i T a i = ( a i a i ) = 1 , i = 1 , 2 , . . . , n \mathbf{a}_{i}^{T}\mathbf{a}_{i}=(\mathbf{a}_{i}\mathbf{a}_{i})=1, i=1,2,...,n aiTai=(aiai)=1,i=1,2,...,n

a i T a j = ( a i a j ) = 0 , i ≠ j , i , j = 1 , 2 , . . . , n \mathbf{a}_{i}^{T}\mathbf{a}_{j}=(\mathbf{a}_{i}\mathbf{a}_{j})=0, i\neq j,i,j=1,2,...,n aiTaj=(aiaj)=0,i=j,i,j=1,2,...,n

A \mathbf{A} A 的列向量组 { a 1 , a 2 , … , a n } \{\mathbf{a}_{1},\mathbf{a}_{2},\dots,\mathbf{a}_{n}\} {a1,a2,an} R n \mathbb{R}^{n} Rn 的一组标准正交基

定理2

A , B \mathbf{A},\mathbf{B} A,B 皆是 n n n 阶正交矩阵,则:

  1. det ⁡ A = 1 \det \mathbf{A}=1 detA=1 − 1 -1 1
  2. A − 1 = A T \mathbf{A}^{-1}=\mathbf{A}^{T} A1=AT
  3. A − 1 \mathbf{A}^{-1} A1 A T \mathbf{A}^{T} AT也是正交矩阵
  4. A B \mathbf{AB} AB也是正交矩阵

证明 第3部分:

由于 ( A T ) T A T = A A T = A A − 1 = I (\mathbf{A}^{T})^{T}\mathbf{A}^{T}=\mathbf{A}\mathbf{A}^{T}=\mathbf{A}\mathbf{A}^{-1}=\mathbf{I} (AT)TAT=AAT=AA1=I
所以 A T \mathbf{A}^{T} AT A − 1 \mathbf{A}^{-1} A1也是正交矩阵,从而 A \mathbf{A} A的行向量组也是 R n \mathbb{R}^{n} Rn的一组标准正交基

证明 第4部分:


( A B ) T ( A B ) = B T ( A T A ) B = B T B (\mathbf{AB})^{T}(\mathbf{AB})=\mathbf{B}^{T}(\mathbf{A}^{T}\mathbf{A})\mathbf{B}=\mathbf{B}^{T}\mathbf{B} (AB)T(AB)=BT(ATA)B=BTB

即得 B \mathbf{B} B 也是 正交矩阵

定理3

若列向量 x , y ∈ R n x,y\in \mathbb{R}^{n} x,yRn在 n 阶正交矩阵 A \mathbf{A} A 作用下变换为 A x , A y ∈ R n \mathbf{Ax,Ay}\in \mathbb{R}^{n} Ax,AyRn,则向量的內积、长度及向量间的夹角都保持不变,即
⟨ A x , A y ⟩ = ⟨ x , y ⟩ \langle \mathbf{Ax,Ay}\rangle = \langle \mathbf{x,y}\rangle Ax,Ay=x,y
∥ A x ∥ = ∥ x ∥ \Vert \mathbf{Ax}\Vert = \Vert \mathbf{x}\Vert Ax=x
∥ A y ∥ = ∥ y ∥ \Vert \mathbf{Ay}\Vert = \Vert \mathbf{y}\Vert Ay=y

证明:

证明:
⟨ A x , A y ⟩ = ( A x ) T ( A y ) = x T ( A T A ) y = x T y = ⟨ x , y ⟩ \langle \mathbf{Ax,Ay}\rangle = (\mathbf{Ax})^{T}(\mathbf{Ay})=x^{T}(\mathbf{A}^{T}\mathbf{A})y=x^{T}y=\langle x,y\rangle Ax,Ay=(Ax)T(Ay)=xT(ATA)y=xTy=x,y

y = x y=x y=x时,有
⟨ A x , A y ⟩ = ⟨ x , x ⟩ \langle\mathbf{Ax},\mathbf{Ay}\rangle=\langle x,x\rangle Ax,Ay=x,x
∥ A x ∥ = ∥ x ∥ \Vert\mathbf{A} x \Vert= \Vert x \Vert Ax=x
同理 ∥ A y ∥ = ∥ y ∥ \Vert\mathbf{A} y \Vert= \Vert y \Vert Ay=y
因此,
cos ⁡ ⟨ A x , A y ⟩ = ⟨ A x , A y ⟩ ∥ A x ∥ ∥ A y ∥ = ⟨ x , y ⟩ ∥ x ∥ ∥ y ∥ = cos ⁡ ⟨ x , y ⟩ \cos\langle \mathbf{Ax},\mathbf{Ay} \rangle = \frac{\langle \mathbf{Ax},\mathbf{Ay} \rangle} {\Vert \mathbf{Ax}\Vert\Vert\mathbf{Ay} \Vert} =\frac{\langle \mathbf{x},\mathbf{y} \rangle} {\Vert \mathbf{x}\Vert\Vert\mathbf{y} \Vert}=\cos\langle \mathbf{x},\mathbf{y} \rangle cosAx,Ay=Ax∥∥AyAx,Ay=x∥∥yx,y=cosx,y
所以向量 A x \mathbf{Ax} Ax A y \mathbf{Ay} Ay 的夹角等于 x x x y y y的夹角

欧式空间中向量 x x x 在正交矩阵作用下变换为
A x \mathbf{Ax} Ax
通常称之为欧式空间的正交变换,它在研究二次型的标准形时起着重要作用。

与几何的关系

直接引起我记录本文的是定理3中的 正交变换保 向量的模。

在homogeneous坐标下,一个三维点或者直线都可以用一个四维的向量表示。如果这是一个单位向量,那么经过一个正交变换后,仍然是一个单位向量。
其次,两个向量分别表示的直线在经过同一个正交变换(n=4)后,两个向量的夹角不变。

几何视角下的正交矩阵

行列式为 1 的正交矩阵是一个旋转矩阵。将 n 维旋转矩阵的集合定义如下
S O ( n ) = { R ∈ R n × n ∣ R R T = I , det ⁡ ( R ) = 1 } SO(n)=\{\mathbf{R}\in\mathbb{R}^{n\times n} | \mathbf{R}\mathbf{R}^{T}=\mathbf{I},\det(\mathbf{R})=1\} SO(n)={RRn×nRRT=I,det(R)=1}

SO(n) 是特殊正交群(Special Orthogonal Group)的意思。这个集合由 n 维空间的旋转矩阵组成。

参考

  1. 《线性代数》第二版,居余马等著,清华大学出版社
  2. 《视觉SLAM十四讲从理论到实践》高翔等著,中国工信出版集团

你可能感兴趣的:(矩阵论)